Ruben Als er geen testament wordt opgemaakt, is de erfopvolging gebaseerd op de wet. Het volgende artikel legt de basis in een paar woorden uit, maar we stellen voorop dat het verstandig is om professionele raad in te huren bij het maken van een testament. Bijvoorbeeld bij erfrechtonline.nl.
Wie kan als wettelijke erfgenaam worden beschouwd?
Het antwoord op deze vraag hangt nauw samen met de gezinssituatie van de erflater. De wet voorziet altijd in de nabestaanden als wettelijke erfgenamen en spreekt van de erfgenamen van een bepaalde orde. Als de erflater nakomelingen heeft, zijn dit de eerstvolgende wettelijke erfgenamen en dus erfgenamen van de eerste orde. Als er geen nakomelingen zijn, erven de ouders van de erflater en zijn dus erfgenamen van de tweede orde. De overleden ouders worden vervangen door de broers en zussen van de overledene. Als die er niet zijn, nemen de grootouders de plaats in van de overleden grootouders en de ooms en tantes van de erflater en zijn dus erfgenamen van de derde orde. Overgrootouders en hun nakomelingen zijn erfgenamen van de 4e orde, enz. Leden van een lagere orde sluiten altijd de erfrechten van leden van een hogere orde uit.
Zijn kleinkinderen ook wettige erfgenamen als de kinderen van de erflater in leven zijn? De term “nakomeling” betekent alle verwanten in rechte lijn met de erflater, d.w.z. ook kleinkinderen, achterkleinkinderen, enz. Onder de nakomelingen erft echter altijd de persoon via wie de andere nakomelingen verwant zijn aan de erflater. Dus als een kind in leven is, hebben hun kinderen geen recht op erfenis als kleinkinderen van de erflater. Als het kind eerder is overleden, nemen de kleinkinderen hun plaats in de rechtsopvolging in.
Hoe worden de erfenisaandelen bepaald?
Erfgenamen van dezelfde orde erven in principe in gelijke delen. Als meerdere kleinkinderen de plaats innemen van een eerder overleden kind, erven zij in gelijke delen het aandeel van het overleden kind van de overledene. Een voorbeeld ter verduidelijking: E is de erflater. E heeft 2 kinderen K1 en K2. Volgens de rechtsopvolging erven K1 en K2 elk 1/2. K2 heeft nu 2 kinderen, E1 en E2, en is al eerder overleden. Dan erven K1 1/2 en E1 en 1/4 elk en niet alle erfgenamen erven 1/3.
Zijn echtgenoten ook wettige erfgenamen?
Naast de familieleden van de overledene zijn ook echtgenoten wettige erfgenamen.
Hoe hoog is het erfdeel?
De hoogte van het erfdeel hangt af van met wie de echtgenoot zal erven en in welk vermogensstelsel de echtgenoten leefden. In principe geldt het volgende: Naast de nakomelingen (eerste verwanten) erft de echtgenoot 1/4. Naast ouders, broers en zussen en grootouders van de erflater tot 1/2, naast familieleden van verder weg, erft de echtgenoot alleen. Als de echtgenoot niet de enige erfgenaam is, heeft hij toch recht op een forfaitaire winstverevening van 1/4.
Als de echtgenoten zich in het wettelijk huwelijksvermogensstelsel van de gemeenschap van winsten bevonden, ontvangt de echtgenoot naast bovenstaand aandeel 1/4 forfaitaire winstuitkering. Bij scheiding van goederen erft de echtgeno(o)t(e) in gelijke delen met maximaal 2 kinderen, d.w.z. 1/2 bij 1 kind en 1/3 bij 2 kinderen. Hoe kan ik bewijzen dat ik wettig erfgenaam ben geworden? Wettelijke erfgenamen kunnen ter legitimatie een verklaring van erfrecht aanvragen. Om de erfopvolging te bewijzen, moeten de documenten worden overlegd die de relatie met de erflater of het huwelijk en dus het wettelijk erfrecht bewijzen. Dit is vrij eenvoudig met kinderen en echtgenoten. Bij verwanten van de verder weg gelegen orden soms erg tijdrovend.
Mag de wettige erfgenaam de erfenis afwijzen?
De wettelijke erfenis kan de erfenis ook afwijzen. De afwijzing moet plaatsvinden binnen zes weken na kennisname van overlijden en erfrecht.
